Bayburt Barları

BAYBURT BARLARI





SARHOŞ BARI : Makamı Uşşak- Aksak oyun havası



Davul zurna ile oynanır . Çevremiz düğünlerinde içki içildikten sonra oynanan , umumi figürleri ile bir sarhoşun çalgıya ayak uydurarak sallanmasını anlatan bir erkek barıdır . Bar ilkkez ağırdan başlar , dizler kırılmadan bacak lar dik atmak suretiyle ellele düz bir sıra halinde oynanır. Daha sonra figürlerde çalgının ritm



SARHOŞ BARI ÜSTESİ : Makamı : Uşşak Türk aksağı oyun havası Sarhoş barına bağlı olarak çok haraketli oynanır . Ayaklar seri olarak ileri geri atılır . Daha sonra dört sayılı sıçrama ile yere çökülür Dizler kırılmış vaziyette ayak uçları üzerinde vucut bir sağa bir sola esnetilir . Bu işlemde dört sayıda tamamlandıktan snra aynı sayıyla kalkılır. Oyunda söz yoktur Oyun istenildiği kadar oynana bilir





VEYSEL BARI . Makamı : Uşşak Nim safyan oyun havası



Bayburtun sevilen eşrafından olup hala ismi bir mahallemizde yaşayan veysel efendiye izafeten oynanan bir bardır. Bu zatın sayılı bir memleket büyüğü, Bayburt folkloruna büyük hizmetlerde bulunmuş bir insan olduğu dillerde dolaşır durur. Yüzyıl ötesinden ismi hala veysel barıyla yad edilmektedir.Veysel barı elele dizi halinde kollar kaldırılarak oynanan bir erkek barıdır Sol ayaktan başlayarak dört sayıile ayaklar birbiri önüne çıkarılır ve dördüncü figürün sonunda sol ve sağ ayaklar üzerinde ikişer sekme yapılarak oyunun ana yapısı tamamlanır İlkkez ağırdan başlayan figürler sonraları çabuklaşır



Ara yerde sekerken dönmeler üçdefa tekrarlanır . Her dönüşte ayak sekme ritmine uyularak eller ileri doğru sekme anında koşulur . Oyuna ait herhangibir söze rastlanmamıştır.





KÖSTEK BARI " Garabet " : Araştırmalar neticesinde şöyle bir rivayetle karşılaşılmıştır.Derler ki;



Bayburt'un Ermeni istilası sırasında,Ermeni subayı Garabet'in güzel ve genç kızına,Bayburt delikanlısı aşık olur.Aşk karşılıklıdır.Kızın oturduğu konak,Bayburt Kalesi'nin burçlarından. gözüktüğü için,delikanlı günle rini,içli türküler söyleyerek burada geçirmektedir.Günlerden bir gün ermeni kızı,bohçası elinde hamama git mektedir.Kale burçlarından kızı gözetleyen delikanlının,dudaklarından şu türkü dökülür:





Çoruh boyun düz gider.



Amman,amman Garabet.



Bir kınalı kız gider.



Amman amman Garabet



O kız yolu şaşırmış



Amman amman garebet



İnşallah bize gider



Amman amman garabet



Gün olur Ermeni istilası sona erer garabet kızınıda beraber götürür . geriye, delikanlının dudaklarında şu ezgi ile :



Oy garabet garabet



Verde yarim ele git



Kızda ise delikanlının Bayburt yapısı bir kösteği hatıra kalır. İşte bubara köstek barı demişler ve oynamışlar günümüze kadar tatlı figürleriyle gelmiş ve hala oynanmaktadır el ele dizi halinde oynanır erkek barı olmasına rağmen bazı kadın düğünlerindede oynanır ağirdan başlar, sonraları hızlanır çökme ve sıçrama figürleri ile süslüdür.





LAZUTLAR BARI : Makamı Uşşak-Nim sofyan .



Lazutlar barı tipik bir halk oyunudur lazut, Bayburt lisanı ile mısırın diğer bir adıdır. Kuzey köylerimiz Karadeniz



iklimi altındadır bu kesimlerin halkı ekseriya mısır zıraatı yapar Mısır aslında Karadeniz yanı lazlar tarafından çok ekildiği için, laz işi anlamında Bayburt halkı mısıra lazutder. Bayburt coğrafi bakımdan Karadeniz bölgesinde olmasına rağmen,folklor yönüyle Doğuanadolu-Karadeniz bölgeleri arasında köprü vazifesi görür Lazutlar barı bunun tipik bir örneğidir Kuzeyin rüzgarları bir ayrısallar mısırın yaprağını.



Bayburtun Kuzeyli kızı bir ayrı toplar mısırın koçanını ve bir başka türkü yakar lazutlar üstüne







Lazutlar salkım saçak



Alçak boylusun alçak



Gelberaber kaçalım



Eller beni alacak







Hasat sonu yapılan düğünlerde onları, lazutlar oyununu haraketli figürleri arasında görürgibi olursunuz



sanki kuzey rüzgarlarıdır çalan zurna. Bir birdaha vuran davulun ritmine uyan ayaklar sepete düşen mısır koçanı misalidir bir başına yada birlikte söylenir oyunun türküsü





Lazutlar den den oldu

Açıldı neden oldu

Ben ayrılık bilmirken

Ayrılık senden oldu

Lazutlar barı sadece erkek barı olmayıp kızlarımızda bu oyunu mütemadiyen düğünlerde oynamaktadırlar oyun bir dizi halinde elele tutularak oynanır figürler üçlü olup, ikişerden dört sayı ile her figür tamamlanır